Koronawirus SARS-CoV-2 a zwierzęta domowe ?

Czy istnieje ryzyko zakażenia się koronawirusem powodującym COVID-19 od naszych zwierząt domowych ?

Zacznijmy od tego o czym jest mowa, czyli co wiemy o koronawirusach w weterynarii

Koronawirusy istnieją u większości zwierząt i mają bardzo dużą specyficzność gatunkową, czyli kocie wirusy są zaraźliwe dla kotów, psie dla psów itd. Znamy je bardzo dobrze…bardzo wiele gatunkowo swoistych wirusów z tej rodziny jest z nami codziennie u psów, kotów, bydła, świń i szczurów. Koty i psy mają nawet po dwa rodzaje problemów z nimi związanych – z jednej strony stanowią źródło łagodnych i szybko przemijających biegunek, z drugiej strony jego mutacja powoduje bardzo ciężką infekcję wywołującą jedną z dwóch śmiertelnych jak na razie postaci choroby, zwanej FIP – wysiękowej postaci zapalenia otrzewnej czy suchego zapalenia otrzewnej kotów. U psów koronawirusy odpowiedzialne są za podobnie łagodne biegunki które szybko przemijają. Drugi koronawirus psów powoduje ostre zakażenia układu oddechowego. U większości psów przebieg choroby jest łagodny i objawia się kaszlem, kichaniem i wydzieliną z nosa. Natomiast koronawirus jelitowy psów jest groźny, kiedy dochodzi do infekcji mieszanych. Dopiero koinfekcja z parwowirusami może zaostrzać objawy biegunki, czasem prowadząc wręcz do śmierci z odwodnienia. Inne wirusy z tej rodziny to wirus zakaźnego zapalenia żołądka i jelit (TGEV), wirus biegunki epidemicznej świń (PEDV), które powodują ciężkie zapalenia żołądka i jelit u młodych prosiąt. U świń inny koronawirus powoduje również hemaglutynujące zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego (PHEV), który oprócz zwykłej infekcji jelit może powodować zapalenie mózgu. Bydło ma swoje koronawirusy, które wywołują wirusowe zapalenia wątroby albo zakażenia dróg oddechowych. Podobne wirusy są u szczurów i kur.

Skoro na koronawirusowe infekcje wysiękowego zapalenia otrzewnej umierają tylko koty u to dlaczego do tej pory nie zidentyfikowano takich chorób wywołanych u opiekunów kotów?

To skąd ta panika, że zwierzęta są źródłem COVID-19 ?

Ludzie mają własne genetycznie odrębne typy koronawirusów. Przenoszą się one międzygatunkowo, ale dopiero po znaczącej mutacji i po bardzo długim czasie (liczonym w latach). Możliwe jest, że koronawirusy pochodzące od kotów czy psów mogą mutować i zakażać ludzi w przyszłości. Ale jeśli tak się stanie, będą to ludzkie koronawirusy a nie wirusy kotów czy psów. 

Pamiętacie infekcję SARS-CoV (Severe Acute Respiratory Syndrome CoV, ang. Ostra Niewydolność Oddechowa powodowana przez koronowirusy)  z 2002 roku? Wirus bardzo szybko rozprzestrzeniał się po świecie i powodował dużą śmiertelność (9% w skali globalnej wszystkich zarażonych, a w niektórych grupach – ludzi starszych do 50%). W czasie trwania epidemii i po jej zakończeniu szukano źródeł tej infekcji. Stwierdzono wysokie miana przeciwciał u osób handlujących dzikimi zwierzętami przeznaczonymi do jedzenia. Bardzo podobne wirusy znaleziono u cywet i jenotów. Dalsze szczegółowe badania dowiodły pochodzenia wirusa SARS-CoV od nietoperzy z rodziny podkowcowatych, a cywety i jenoty były tylko przypadkowymi gospodarzami. Dziesięć lat później pojawiła się nowa koronawirusowa epidemia nazwana MERS-CoV (Middile East Respiratory Syndrome CoV – Zespół Niewydolności Oddechowej Środkowego Wschodu powodowany przez koronawirusy), którą dla odmiany wiązano z wielbłądami, ale również i w tym przypadku pierwotnym źródłem wirusa były nietoperze, a wielbłądy były przypadkowym transmiterem między nietoperzami a ludźmi. Wirus ten zebrał znacznie mniejsze żniwo śmierci, chorych było mniej, bo prawdopodobnie nie był, aż tak bardzo łatwo transmitowalny na ludzi i epidemia wygasła, jednak śmiertelność wynosiła aż 40%. 

Obecna epidemia czyli SARS-CoV 2, również jest przedmiotem wnikliwego śledztwa epidemiologicznego mającego wykryć czynnik zwierzęcy. Ponownie przypuszcza się, że przyczyną są nietoperze. Nie wiadomo jednak, czy wirus przedostał się bezpośrednio z nietoperzy na ludzi czy tak jak miało to miejsce w epidemiach SARS i MERS przed laty były jeszcze czynniki pośrednie (w SARS – jenoty i cywety, w MERS – wielbłądy). Co więcej, powszechny ludzki wirus zapalenia oskrzeli OC43 jest również w grupie betakoronawirusa i podobnie jak 2019-nCoV mógł kiedyś pochodzić od nietoperzy.

Jaka jest prawda?

Cały problem z którym obecnie się musimy dodatkowo borykać, czyli wizja masowego usypiania zwierząt domowych wzięła się z historii psa rasy szpic pomorski. Pod koniec lutego władze w Hongkongu poinformowały, że poddały kwarantannie psa, po tym jak próbki pobrane z jamy nosowej i jamy ustnej wykazały „słabo pozytywny” wynik w kierunku wirusa COVID-19. W oświadczeniu regionalnego Departamentu Rolnictwa, Rybołówstwa i Konserwacji z 12 marca ogłoszono, że pies ma ujemny wynik testu serologicznego, ale wynik ujemny nie dowodzi, że pies nie został zainfekowany SARS-CoV-2, wirusem wywołującym COVID-19 .„Pies nie wykazywał żadnych objawów choroby związanych z COVID-19”, powiedział władze Hongkongu. Trwają dalsze badanie serologiczne tego pacjenta.

Urzędnicy OIE osobno scharakteryzowali pozytywne wyniki testu jako „obecność materiału genetycznego z wirusa COVID-19” i powiedzieli, że organizacja nie ma dowodów na to, że psy chorują na wirusa lub odgrywają rolę w rozprzestrzenianiu się choroby.

Laboratorium IDEXX, globalny lider w dziedzinie diagnostyki weterynaryjnej ogłosił, że firma nie stwierdziła dotychczas żadnych pozytywnych wyników na SARS-CoV-2 u zwierząt domowych, szczepu koronawirusa odpowiedzialnego za chorobę COVID-19 u ludzi. IDEXX ocenił tysiące próbek psów i kotów podczas walidacji nowego systemu testów weterynaryjnych na obecność wirusa COVID-19. Próbki użyte do opracowania i walidacji testu uzyskano z próbek przedłożonych do laboratoriów referencyjnych IDEXX w celu przetestowania PCR.

Te nowe wyniki testu są zgodne z obecnym doświadczeniem ekspertów, że COVID-19 jest przede wszystkim przenoszony osobiście i popiera zalecenie przeciwko testowaniu zwierząt domowych pod kątem wirusa COVID-19. W przypadku psów lub kotów z objawami ze strony układu oddechowego zaleca się kontakt z lekarzami weterynarii w celu oceny pod kątem częstszych patogenów układu oddechowego, niż koronawirus SARS-CoV-2.

„Jeśli wiodące organy ds. Zdrowia stwierdzą, że konieczne będzie badanie zwierząt pod kątem wirusa COVID-19, IDEXX będzie gotowy do udostępnienia testu RealPCR ™ IDEXX SARS-CoV-2 (COVID-19)” – powiedział Jay Mazelsky, prezes i Dyrektor Generalny IDEXX Laboratories. „Zwierzęta są ważnymi członkami naszej rodziny, a my chcemy, aby były zdrowe i bezpieczne. Będziemy nadal monitorować COVID-19 i zdrowie zwierząt w naszej globalnej sieci laboratoriów referencyjnych IDEXX w miarę rozwoju tej sytuacji. ” 

Zachowujmy się odpowiedzialnie w obliczu głupoty i wszechobecnych fałszywych i niesprawdzonych informacji. Nieprawdą jest, że wszyscy chcą usypiać zwierzęta domowe. Mamy nadzieję, że lekarze weterynarii znajdą sposób na głupotę ludzką dotyczącą tego jakże ważnego problemu. Jako grupa zawodowa znamy problemy chorób zakaźnych zwierząt towarzyszących oraz zasady zapobiegania zakażeniom wirusowym u zwierząt, co również jest przydatne w zwalczaniu zakażeń u ludzi. 

Stanowiska Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej, WSAVA (World Small Animal Veterinary Association) czyli Światowej Organizacji Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt, AVMA (American Veterinary Medicine Association) czyli Amerykańskiego Stowarzyszenia Medycyny Weterynaryjnej oraz OIE ((World Organization for Animal Health) czyli Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt są jasne w tym wypadku. Wszystkie potwierdzają, że zwierzęta domowe (psy i koty) nie przenoszą wirusa SARS-CoV-2, który wywołuje chorobę COVID-19. Dlatego, żaden z lekarzy weterynarii nie powinien rozważać prewencyjnych eutanazji zwierząt.

 

Przestrzegaj prostych zasad :

  • Jeśli jesteś chory, przeziębiony, masz gorączkę, kaszlesz unikaj zbyt długiego kontaktu ze swoim zwierzęciem (spania z nim, głaskania, przytulania). Jeśli w Twoim otoczeniu są inne zdrowe osoby unikaj takich sytuacji. Pies może na sierści przenosić biernie wirusa, który znalazł się na nim z powodu takich kontaktów. 
  • Zachowuj standardowe zasady higieny w czasie pandemii – myj ręce po powrocie ze spaceru, ograniczaj kontakty z innymi opiekunami zwierząt (to nie czas na grupowe spacery)
  • Ograniczaj wizyty w lecznicach weterynaryjnych do tych niezbędnych.
  • PAMIĘTAJ ! Zwierzęta nie chorują na COVID-19 ! 

Źródła zdjęć do artykułu

Wirus SARS-CoV-2 (CDC/ Alissa Eckert, MS; Dan Higgins, MAMThis media comes from the Centers for Disease Control and Prevention’s Public Health Image Library(PHIL), with identification number #23312.)

Zdjęcia psów – Rafał Niziołek, z własnego archiwum

Źródło informacji :

  1. Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna – https://www.vetpol.org.pl/strona-aktualnosci
  2. Laboratorium IDEXX – https://www.idexx.com/…/news/no-covid-19-cases-pets/…
  3. WSAVA – https://wsava.org/news/highlighted-news/the-new-coronavirus-and-companion-animals-advice-for-wsava-members/
  4. AVMA – https://www.avma.org/javma-news/no-evidence-pets-become-ill-covid-19-virus-it-surges-us?fbclid=IwAR0jTzTV9LdkTI2LyC7yoxxBbN2aRsbhemk3SAS4Fgf3XDIEV-Y3HQiboEQ
  5. http://theconversation.com/hong-kong-dog-causes-panic-but-heres-why-you-neednt-worry-about-pets-spreading-covid-19-133304?fbclid=IwAR0wGqZRBqjX4XOVuQqAIIZYb-VOUOAsGm7PNSd0iNLeKeBi6Nz_GRyIRuQ
  6. E-book o koronawirusie SARS-CoV-2 i psach z bloga Simply Wild – https://simplywild.life
  7. Magdalena Kalwas-Śliwa – Zakażenie koronawirusem (SARS-CoV-2) – jak odpowiadać na pytania właścicieli psów i kotów. Magazyn Weterynaryjny, marzec 2020

 

Opracował : lek.wet. Rafał Niziołek