Badanie echokardiograficzne(echo serca)

Badanie echokardiograficzne to technika obrazowania struktur klatki piersiowej, w szczególności serca. W chwili obecnej badanie to stało się jednym z najbardziej istotnych metod diagnostycznych układu krążenia, jako technika uzupełniająca badanie radiologiczne. Jako technika obrazowa umożliwia szczegółową ocenę wyglądu serca, poszczególnych jego części oraz funkcji. U wielu pacjentów badanie echokardiograficzne stanowi niekiedy ostateczną metodę rozpoznania choroby i stopnia jej zaawansowania. Dobrze przeprowadzone badanie echokardiograficzne potwierdza wstępne rozpoznanie postawione na podstawie badania klinicznego i innych technik diagnostycznych (ekg, rtg). Pamiętać należy, że przede wszystkim w przypadku tego badania dużo większe znaczenie ma czynnik ludzki – wynik zależy w dużej mierze od doświadczenia i prawidłowej interpretacji obrazu ultrasonograficznego przez badającego lekarza, który dodatkowo obeznany jest z możliwościami i ograniczeniami obrazowania ultrasonograficznego. Dodatkową zaletą tego badania jest możliwość powtarzania go bez narażania pacjenta na znaczny stres i kolejne znieczulenie ogólne.

Podstawowym zadaniem techniki obrazowej opartej na ultrasonografii jest ocena wielkości serca i zmian w nim zachodzących na skutek procesu patologicznego. Choroby serca powodują zmiany w geometrii serca oraz jego rozmiarach. To, co różni badanie echokardiograficzne od badania rentgenowskiego to przede wszystkim możliwość oceny wielkości jam serca, grubości ich ścian oraz grubości przegrody międzykomorowej. Badanie funkcji serca można podzielić na cztery etapy – zmiany wielkości przedsionków/komór (odległości/długości, obszar, objętość, masa), następnie ocena funkcji skurczowej i rozkurczowej komór oraz określenie zmian hemodynamicznych w obrębie całego serca (ubytki, wady anatomiczne) lub pojedynczych zastawek (zwężenia, niedomykalności). Badanie echokardiograficzne może również służyć do oceny struktur znajdujących się w bezpośredniej bliskości serca takich jak śródpiersie (guzy), wnętrze klatki piersiowej – przepukliny przeponowe, przepukliny przeponowo-osierdziowe oraz pozwala również określić przyczyny gromadzenia się płynu w klatce piersiowej czy worku osierdziowym. Inną przydatną funkcją jest możliwość bezpiecznego usuwania płynu z worka osierdziowego, klatki piersiowej oraz wykonywanie diagnostycznych biopsji pod kontrolą usg.

Technika badania dopplerowskiego, która w sposób istotny rozszerzyła przydatność kliniczną diagnostyki ultrasonograficznej serca, polega na rejestracji szybkości, kierunku oraz jakości (laminarny/turbulentny) przepływu krwi w sercu i głównych naczyniach krwionośnych. Wykorzystuje się tę metodę przede wszystkim do oceny szybkości przepływu krwi przez badane naczynie (aorta, tętnica płucna) lub zastawki serca.

Badanie echokardiograficzne często wymaga pełnej oceny przepływów i wówczas nieodzownym staje się wykorzystanie wszystkich dostępnych technik badania. Rejestracja przepływów metodami dopplerowskim pozwala na określenie stopnia niedomykalności czy zwężenia na podstawie obliczonego gradientu ciśnień. W weterynarii najczęściej wykonywane są pomiary przepływów przez duże naczynia – aortę i tętnicę płucną oraz przez zastawki przedsionkowo-komorowe (ocena niedomykalności i zwężeń). Niekiedy zachodzi również potrzeba obliczenia przepływów przez ubytki przegrodowe przedsionkowe lub komorowe. Obecnie rozszerzona diagnostyka echokardiograficzne z pełnym badaniem dopplerowskim staje się praktycznie nieodzownym narzędziem diagnostyki wad serca u psów i kotów.