Nadciśnienie tętnicze u psów i kotów jest problematyczne dlatego, że może wtórnie doprowadzić do uszkodzenia innych narządów. Uszkodzenie z powodu utrzymującego się wysokiego ciśnienia  jest powszechnie określane jako uszkodzenie narządu docelowego. Rozpoznanie nadciśnienia tętniczego i jego leczenie ma na celu zapobieganie takiemu uszkodzeniu.  W większości przypadków nadciśnienie tętnicze występuje po cichu, zwierzęta nie wykazują żadnych niepokojących objawów, a wtórne uszkodzenie narządów docelowych występuje przez długi czas. 

Nadciśnienie może być przejściowe, spowodowane czynnikami środowiskowymi czy sytuacyjnymi, np. wizytą w lecznicy weterynaryjnej. Klinicznie istotne nadciśnienie tętnicze występuje w sytuacji, kiedy mamy stale podniesione, patologiczne wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego krwi. Najczęściej jest ono wtórne i współistnieje z innymi chorobami; może też być skutkiem podania niektórych leków czy spożyciem substancji toksycznej, o której wiadomo, że powoduje wzrost ciśnienia tętniczego. Choroby, które mogą powodować wzrost ciśnienia krwi to między innymi: przewlekła i ostra niewydolność nerek, hiperadrenokortycyzm, cukrzyca, guz chromochłonny czy nadczynność tarczycy. Rzadziej przy braku jawnej klinicznie choroby, o której wiadomo, że powoduje nadciśnienie wtórne, mówimy o nadciśnieniu idiopatycznym. 

Nadciśnienie jak już wspomniano, wcześniej powoduje wtórne uszkodzenie narządów docelowych. Ze względu na specyfikę naszej lecznicy, najczęściej widujemy koncentryczny przerost mięśnia sercowego lewej komory. Zastoinowa niewydolność serca w tym przypadku występuje sporadycznie. Poważnym objawem kardiologicznym jest tętniak aorty i rozwarstwienie aorty, jednak występują rzadko. Nadciśnienie tętnicze, wiąże się także z białkomoczem i postępującym uszkodzeniem nerek. U zwierząt pojawiają się również problemy okulistyczne (odklejenie siatkówki czy podsiatkówkowe wylewy krwi) oraz neurologiczne (np.encefalopatia nadciśnieniowa), kiedy to zwierzęta wydają się być zdezorientowane, mają zaburzenia równowagi, a nawet objawy przedsionkowe. Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego na podstawie ryzyka uszkodzenia narządu docelowego (TOD, target organ damage) według wytycznych z 2018 roku opracowanych przez ACVIM (American College of Veterinary Internal Medicine):

  • prawidłowe ciśnienie  (minimalne ryzyko TOD) ciśnienie skurczowe krwi: poniżej 140mmHg
  • stan przednadciśnieniowy (niskie ryzyko TOD) ciśnienie skurczowe krwi: 140-159mmHg
  • nadciśnienie tętnicze (średnie ryzyko TOD) ciśnienie skurczowe krwi: 160- 179mmHg
  • ciężkie nadciśnienie tętnicze (wysokie ryzyko TOD) 180mmHg  i powyżej

Ciśnienie tętnicze powinno być badane u zwierząt, u których objawy kliniczne sugerują nadciśnienie. Na podstawie wytycznych ACVIM rozsądne jest coroczne przeprowadzanie badań przesiewowych u kotów i psów w wieku ≥9 lat, ponieważ niektóre choroby (np. nadczynność tarczycy) prowadzące do wtórnego nadciśnienia tętniczego, występują częściej u starszych zwierząt, ale mogą być ukryte i nie dawać objawów klinicznych.   W 2017 roku pojawiły się także rekomendacje Międzynarodowego Stowarzyszenia Medycyny Kotów (ISFM) do pomiaru ciśnienia krwi u tego gatunku: – zdrowy kot (3-6 lat) do rozważenia co 12 miesięcy (głównie w celu uzyskania pomiarów wyjściowych dla poszczególnych kotów), – zdrowy kot (7-10 lat) co najmniej raz na 12 miesięcy, – zdrowy kot (11 lat i powyżej) co najmniej raz na 6-12 miesięcy, – kot z rozpoznanym czynnikiem ryzyka (między innymi przewlekła choroba nerek, nadczynność tarczycy, przerost mięśnia sercowego) – pomiar natychmiastowy, powtarzany co najmniej raz na 3-6 miesięcy.

Pomiar ciśnienia u zwierząt powinien przebiegać w warunkach powodujących, o ile to możliwe, jak najmniej stresu.  Jeśli podczas konsultacji opiekun planuje zrobić pomiar ciśnienia u swojego podopiecznego, warto wspomnieć o tym już podczas zapisywania się na wizytę. Badanie wykonuje się po uspokojeniu zwierzęcia i ułożeniu go w wygodnej dla niego pozycji, zazwyczaj w obecności opiekuna. W lecznicach najczęściej dostępne są dwie metody pomiaru – metoda techniką dopplerowską i metodą oscylometryczną. W obu przypadkach zakłada się odpowiednio dobrany mankiet na kończynę piersiową, miedniczną lub ogon, i wykonuje serię kilkukrotnych pomiarów. W technice Dopplerowskiej dodatkowo zwilżamy skórę pod mankietem, czasem trzeba takie miejsce delikatnie wygolić.   W przypadku rozpoznanego nadciśnienia, biorąc pod uwagę, że nadciśnienie tętnicze u psów i kotów często ma charakter wtórny (≥80% przypadków),

podawanie leków obniżających ciśnienie należy rozpocząć wraz z leczeniem wszelkich chorób podstawowych lub towarzyszących.

PIŚMIENNICTWO :

  1. Mark J. Acierno, Scott Brown, Amanda E. Coleman, Rosanne E. Jepson, Mark Papich, Rebecca L. Stepien, Harriet M. Syme  ACVIM consensus statement: Guidelines for the identification, evaluation, and management of systemic hypertension in dogs and cats, „J Vet Intern Med”, 2018, 32(6), 1803–1822.    2. Taylor S.S., Sparkes A.H., Briscoe K., Carter J., Sala S.C., Jepson R.E., Reynolds B.S., Scansen B.A.: ISFM Consensus Guidelines on the Diagnosis and Management of Hypertension in Cats. Journal of Feline Medicine and Surgery, 2017, 19, 288-303.
  2. Larry P.Tilley, Francis W.K Smith Jr., Mark A.Oyama, Meg M.Sleeper Kardiologia psów i kotów, Elsevier, 2011, s.306-315
    Podziel się:
     
    Tags