USG płuc
Badanie USG płuc stanowi dość nową metodę obrazowania wykorzystywaną w medycynie weterynaryjnej. Dotychczas badanie USG do oceny płuc było stosowane głównie w szeroko pojętej medycynie ratunkowej. Obecnie przezklatkowe badanie USG płuc nie jest już używane niemal wyłącznie w tej dziedzinie, ale znajduje coraz powszechniejsze zastosowanie w codziennej praktyce klinicznej.
W warunkach prawidłowych obrazowanie płuc nie jest możliwe ze względu na obecność powietrza. Fale ultradźwiękowe przechodzą przez struktury ściany klatki piersiowej (tkankę podskórną, mięśnie) aż do linii opłucnej, gdzie znajduje się granica z płucami. Zgodnie z prawami fizyki fale te ulegają propagacji przez struktury ściany klatki piersiowej, ale gdy są na poziomie płuc następuje prawie całkowite ich odbicie. Zjawisko silnego odbicia fali ultradźwiękowej na granicy dwóch ośrodków o znacznie różniej gęstości powoduje powstanie rewerberacji, czyli wędrówki fali między powierzchnią głowicy a powierzchnią płuca. Na ekranie aparatu USG pod linią opłucnej pojawiają się poziome artefakty.
- Do oceny zmian patologicznych w płucach ocenia się przestrzeń międzyżebrowa. Innym okienkiem akustycznym jest serce, które pozwala obserwować zmiany znajdujące się okołosercowo, zasercowo i bezpośrednio do niego przylegające.
Zmiany skonsolidowane są widoczne w badaniu USG tylko pod warunkiem, że pozostają w kontakcie z linią opłucnej. „Patologiczne” okno akustyczne dla zmian płucnych stanowią płyn w jamie opłucnej, konsolidację oraz zmiany ogniskowe (np. guzy w obrębie śródpiersia lub w płucu pozostające w bezpośrednim kontakcie ze ścianą klatki piersiowej).
- Do badania najczęściej jest wykorzystywana głowica liniowa. Technika badania polega na przykładaniu głowicy w trzech liniach ciała dzielących klatkę piersiową na wysokości łopatki, stawu barkowego i mostka. Głowicę przesuwa się wzdłuż każdej linii tak, żeby ocenić jak największą powierzchnię płuc. Po zakończeniu badania we wszystkich trzech liniach następuje przejście na drugą stronę klatki piersiowej, aby analogicznie zbadać drugie płuco. Taka technika badania pozwala na ocenę prawie całej powierzchni płuc.
Terminem konsolidacji podopłucnowych określa się szereg zmian powstających na skutek zmniejszenia ilości powietrza w miąższu płuc i zastąpienia tego powietrza innym materiałem o większej gęstości (może być zarówno płyn, naciek zapalny, jak i rozrost nowotworowy) w obszarze płuca kontaktującym się z linią opłucnej. Należy pamiętać, że w obszarze ultrasonograficznym widoczne będą jedynie te bezpowietrzne obszary, które stykają się z powierzchnią płuca. W przeciwnym razie wiązka ultradźwięków trafiająca na obszar powietrznego płuca odbije się od niego, nawet jeśli trochę głębiej znajduje się duża zmiana. Niemniej znaczna większość zmian ogniskowych lokalizuje się na powierzchni płuc, niezależnie od tego, czy są to obszary niedodmy, zmiany rozrostowe czy ogniska zapalenia płuc.
- Aparat do badania ultrasonograficznego płuc służy lekarzowi weterynarii do poszerzenia obrazu klinicznego uzyskanego podczas konsultacji ale nie jest „wytrychem” prowadzącym wprost do rozpoznania bez całościowej oceny i kontekstu klinicznego. To rozpoznanie powstaje zawsze w umyśle i świadomości lekarza, stanowiąc wypadkową obrazu klinicznego, wiedzy i doświadczenia. Z tego powodu przezklatkowe badanie USG płuc, mimo swojej przydatności, nadal pozostaje jednym z elementów prowadzących do podjęcia skutecznego leczenia lub monitorowania stanu klinicznego pacjenta z chorobami układu oddechowego bądź krwionośnego.
W naszej Przychodni każdy lekarz wykonuje badanie ultrasonograficzne płuc.
Źródło
USG płuc małych zwierząt w praktyce. Atlas przypadków. Dr n.wet. Katarzyna Kraszewska, lek.wet. Michał Gajewski. 2023r.